DLACZEGO DZIECI SIĘGAJĄ PO UŻYWKI?

Dlaczego dzieci sięgają po używki?

Pedagogizacja rodziców w ramach realizacji programu

Szkoła Promująca Zdrowie.

Plan :

1. Dostarczenie rodzicom informacji o szkodliwości palenia papierosów, picia alkoholu i zażywania narkotyków.

2. Ukazanie głównych powodów, dla których młodzi ludzie sięgają po używki.

3. Przekazanie wskazówek pomocnych przy rozwiązywaniu w/w problemów.

4. Podanie literatury, w której można szukać informacji na tematy poruszane w referacie.
 

Ad. 1.

Dzieci niczym gąbki chłoną to, co widzą dookoła. Są podatne na występujące w świecie dorosłych wzorce zachowania. Rodzice są naturalnymi wzorami do naśladowania. Rodzice, zaabsorbowani zdobywaniem środków materialnych dla swojej rodziny często zapominają obowiązkach o swoich podstawowych obowiązkach wobec dzieci. Do podstawowych obowiązków rodzicielskich należy zaspokajanie potrzeb dzieci. Należy rozumieć przez to nie tylko potrzeby bytowe dziecka, ale zaspokojenie potrzeby bezpieczeństwa, ciepła,życzliwości, miłości i akceptacji dziecka. Poczucie osamotnienia, nie akceptacji, brak dążeń marzeń prowadzą dzieci do świata uzależnień. W umysłach większości ludzi uzależnienie kojarzy się z alkoholem, narkomanią i  nikotynizmem. Tymczasem liczba uzależnień jest coraz większa są to m.in. w wypadku dzieci uzależnienia od telewizji lub komputera. 

 

Nikotynizm - to uzależnienie od tytoniu. Są trzy zasadnicze rodzaje szkodliwości palenia tytoniu: ekonomiczne, socjalne i osobiste. Z obliczeń ekonomistów wynika, że straty i koszty, jakie ponosi państwo i społeczeństwo z powodu nałogu palenia papierosów są ogromne. Owe straty i koszty obejmują m.in. przedwczesne zgony, wydatki na leczenie chorób związanych  z paleniem, niska wydajność pracy, pożary. Do tego dochodzą krzywdy i cierpienia ludzkie wynikające z utraty najbliższej osoby. Największe spustoszenie zdrowotne wywołuje nikotyna, tlenek węgla, ciała rakotwórcze. Mechanizmy szkodliwego działania dymu tytoniowego praktycznie obejmują wszystkie tkanki i narządy organizmu ludzkiego.

 Z przeprowadzonych badań naukowych wiadomo,  że bierne palenie stanowi duże

ryzyko zdrowotne. Na bierne palenie narażeni są:

• dorośli niepalący,  żyjący i przebywający w otoczeniu palaczy w  środowisku domowym, miejscu pracy i  miejscach publicznych.

• dzieci i młodzież zdani na ciągły kontakt z palącymi rodzicami lub rodzeństwem.

• dzieci nienarodzone, w okresie  życia płodowego w organizmie kobiety ciężarnej palącej czynnie lub biernie.

Wielu autorów określa jako przestępstwo palenie tytoniu w zamkniętym  pomieszczeniu  w obecności dzieci. W dzisiejszym czasie większość  ludzi uważa, że zna złe skutki palenia papierosów, należy  w takim razie bardziej podkreślać pozytywne skutki niepalenia. W wielu krajach uzyskano efekt zmniejszenia liczby palaczy poprzez popularyzowanie mody na niepalenie oraz zakaz palenia w miejscach publicznych. Niemały wpływ na rzucenie palenia mają też względy finansowe palacza.

Alkoholizm  – to uzależnienie od alkoholu. Wpływ alkoholu na zdrowie człowieka jest wielokierunkowy. Z niechlubnych statystyk wynika,  że Polska zajmuje pierwsze miejsce w Europie  pod względem umieralności mężczyzn z powodu nadużywania alkoholu. Skutkiem nadużywania alkoholu jest alkoholowa marskość  wątroby, przewlekłe zapalenie trzustki i zaburzenia wchłaniania. Najgroźniejszym dla zdrowia składnikiem  alkoholu jest etanol, który jest jednym z powodów nadciśnienia tętniczego oraz zmian w mięśniu sercowym. Układ nerwowy nie jest również obojętny na kontakt z alkoholem. Nowsze badania, szczególnie wprowadzenie tomografii komputerowej pozwalają  na wczesne wykrywanie zaniku mózgu  u osób nadużywających alkohol. Badania ostatnich lat wskazują na to,  że alkohol i palenie tytoniu to 2 główne powody powstawania raka wątroby, trzustki i krtani.

 

Narkomania  – uzależnienie od narkotyków. Zjawisko  narkomanii ma  charakter społeczny. Dotyczy ono zarówno dzieci jak i dorosłych. Długotrwałe przyjmowanie narkotyku prowadzi o ruiny całego ustroju. Narkomani na skutek zmniejszonej odporności częściej zapadają na choroby zakaźne (np. gruźlicę, padaczkę, AIDS). Matki- narkomanki mają przedwczesne  i skomplikowane porody, a u noworodków mogą wystąpić objawy głodu narkotycznego. Dzieci te są często opóźnione w rozwoju fizycznym i psychicznym. Uzależnienie narkotyczne jest chorobą, która sprawia przede wszystkim silny ból fizyczny i psychiczny. Najprostszym sposobem uśmierzenia tego bólu jest przyjęcie  środka, który pozwoli nam znaleźć zapomnienie. Tym  środkiem jest narkotyk, przyjmowany w stale zwiększających się dawkach. Regularne przyjmowanie narkotyków skutkuje odpowiednio przystosowującym się metabolizmem komórkowym organizmu. Na brak dawki organizm reaguje głodem narkotycznym, czyli bólem mięśni, niepokojem, mdłościami, biegunką, halucynacjami, delirium aż do zapaści włącznie. Jest to uzależnienie fizyczne. Towarzyszy mu uzależnienie psychiczne, które charakteryzuje się brakiem zainteresowania czymkolwiek poza zaspokojeniem potrzeby narkotyku. Objawia się apatią, pasywnością, sennością, utratą świadomości, oszołomieniem, spowolnieniem reakcji. Prócz bólu fizycznego i psychicznego narkoman odczuwa jeszcze ból społeczny. Wygląd zewnętrzny i zachowanie narkomana prowadzą do osłabienia i zniszczenia więzi społecznych, skazując go na samotność i konieczność przebywania w  środowisku osób podobnych do siebie. Własne cierpienia i współczucie otoczenia mogłoby wpłynąć na próbę zmiany tego stanu, gdyby takiej próbie towarzyszyła silna wola powrotu do zdrowia. Na przeszkodzie często stoi charakterystyczna dla tej choroby destrukcja psychiki- właśnie brak woli.

Z badań ankietowanych dzieci ze szkół podstawowych i  gimnazjalnych wynika, że nastąpiło obniżenie wieku pierwszego kontaktu z alkoholem.  70% badanych  chłopców i 30% badanych dziewcząt wielokrotnie piło alkohol w wieku  11 lat. 8%  badanych stwierdziło, że piło alkohol podczas świąt i uroczystości  rodzinnych. Znane są też sporadyczne przypadki picia alkoholu przez 7,8,9  latków. Najpopularniejsze jest piwo, zarówno u dziewczyn jak i u chłopców.  57% badanych chłopców podało taki powód picia alkoholu- „bo wszyscy to robią”, a 42% dziewcząt sięgnęło po kieliszek z ciekawości. Ankietowani podawali inne powody np. –  że sprawia im to przyjemność, dziewczęta twierdziły, że chcą być „atrakcyjne i dorosłe”. Tu można zauważyć pierwsze powody sięgania dzieci po alkohol. Z tych samych badań wynika, że ankietowani w 39% mieli kontakt ze środkami odurzającymi.  Badania nad paleniem papierosów wśród dzieci dowodzą, że około 70% badanych uczniów miało kontakt z papierosami. Było to jednorazowe lub kilkakrotne zapalenie papierosa . Tylko 9% przyznaje się do codziennego palenia.

Ad. 2.

Statystyki są przerażające. Nasuwa się pytanie: Dlaczego dzieci sięgają po używki? Odwołując się do poprzednich badań można przytoczyć odpowiedzi ankietowanych. Chłopcy podawali takie przyczyny sięgania po alkohol:

- bo wszyscy to robią,

- bo mają problemy w rodzinie,

- sprawia im to przyjemność.

Dziewczęta odpowiadały, że piją gdyż:

- chcą być zauważone,

- atrakcyjne,

- dojrzałe.

Nasuwa się pytanie: jakie są  główne powody, dla których młodzi sięgają po alkohol, papierosy i narkotyki?
Oto one:

- jako przejaw nieposłuszeństwa rodzicom, bunt wobec nich,

- chęć przeżycia przyjemnych wrażeń, 

- chęć poprawienia sobie nastroju,

- ciekawość,

- nuda,

- wpływ grupy rówieśniczej, czyli presja kolegów,

- chęć zaimponowania innym,

- ucieczka od problemów.

Młodzi ludzie w używkach upatrują sposób na lepszą zabawę, poprawę samopoczucia, dodania sobie odwagi. Bardzo często robią to pod presją grupy rówieśników, chcą byćakceptowani przez kolegów, chcą udowodnić swoją dorosłość, zaspokoić własną ciekawość.
Powodem sięgania po narkotyki jest przede wszystkim brak zaspokojenia potrzeb. Chłód, rygoryzm lub obojętność rodziców, samotność dziecka, konflikty  w domu rodzinnym to ważne powody sięgania po narkotyki. Nie bez znaczenia jest także presja kolegów i własna ciekawość.

 

Ad.3.

Znając przyczyny sięgania po używki należy zastanowić się co możemy zrobić, aby tak nie było. W niektórych domach panuje przekonanie,  że to co robią dzieci po lekcjach to prywatna sprawa rodziców. Często bagatelizują  złe zachowanie swojego dziecka, nie interesują się tym co ono robi po przyjściu ze szkoły, jakich ma kolegów, jak spędza wolny czas. Często z domu dzieci wynoszą przekonanie,  że jedno piwo nikomu nie zaszkodzi,  a jeden papieros to nie nałóg. Nic błędniejszego - od tego się wszystko zaczyna.  Pamiętajmy, że to rodzice naturalnymi wzorami dla swojego dziecka, swoją postawą mogą ukształtować stosunek u niego prawidłowy stosunek do palenia papierosów, picia alkoholu lub zażywania narkotyków.

Co mogą zrobić rodzice:

-interesować się zachowaniem swoich dzieci, 

-sprawdzić, jak dziecko spędza wolny czas, jakich ma kolegów,

-rodzice nie powinni wysyłać dzieci po zakup papierosów i alkoholu(nawet piwa),

-zwrócić uwagę sprzedawcy, aby nie sprzedawał alkoholu i papierosów nieletnim,

-rozmawiać z dziećmi na temat szkodliwości używek oraz ostrzegać o zgubnych skutkach ich zażywania.

Szkoła to drugi dom dla ucznia, my także ponosimy odpowiedzialność za młodego człowieka. W szkole realizuje się program profilaktyczny mający na celu zapobieganie powstawaniu problemów z alkoholem, papierosami i narkotykami. W jego ramach prowadzone są odpowiednio przygotowane  godz. wychowawcze. Nie jest to działanie jednorazowe, ale rozłożone w czasie, które przy współpracy i poparciu ze strony rodziców powinno przynieść zamierzone rezultaty.

Ad. 4.

Wykorzystana literatura; A. Arendarska, K. Wojcieszek: „Przygotowanie do profilaktyki domowej”, oraz czasopisma: „ Problemy alkoholowe ”i „Wychowawca”. Są to czasopisma poświęcone problemom z dziećmi. Zachęcam Państwa do zapoznania się z nimi.